Eind december schreef Max Paumen een artikel over de geestelijke verzorging voor KennisNet van de Carante Groep. We delen het artikel graag hier op onze site:
Meer balans in corona-tijd door geestelijke verzorging
Meer mensen raken uit balans tijdens deze corona crisis. De behoefte aan geestelijke verzorging is daardoor groter. Geestelijk verzorgers Digna van Liere en Janny Blankenstijn vertellen over hun ervaringen met het geven van steun bij zingeving en levensvragen in corona-tijd. Ze doen dat vanuit ‘Samen voor zin‘, een samenwerkingsverband van Tragel, ‘s Heeren Loo, Gors en Philadelphia.
De corona-crisis heeft gezorgd voor een verlengde ‘decembermaandervaring’, signaleert Janny. “December is de maand dat mensen zich vaak eenzaam voelen en aan verlies denken. De corona-tijd heeft hetzelfde effect.”
“Dat komt mede door de angst en onzekerheid in deze periode,” vult Digna aan, “die kunnen zorgen voor een opleving van eerdere verlieservaringen. Ook een verjaardag of feestdag, bepaalde muziek of een bepaalde geur kunnen daarvoor zorgen.” Vooral in de eerste golf was er bovendien sprake van meervoudig verlies in het dagelijks leven door het wegvallen van dagbesteding en de familie die niet meer op bezoek mocht komen.
Digna ziet een toename van aanvragen voor geestelijke verzorging. “Mensen hebben baat bij nabijheid en een luisterend oor. Belangrijk is om de boosheid, angst en andere gevoelens serieus te nemen.” Afleiding is ook belangrijk, zoals spelletjes of bewegen. Allerlei leuke initiatieven ontstonden om dit te stimuleren.
Alle activiteiten van de geestelijk verzorgers gaan over zingeving, iemands kijk op zichzelf en de wereld. “We gaan op zoek naar steunbronnen,” vertelt Digna, “wat geeft jou kracht en houvast? Dat kunnen activiteiten zijn, voor jou belangrijke mensen, de natuur of ‘ik-krachten’, dat zijn iemands eigen mogelijkheden. Janny en ik hebben tools om daar woorden aan te geven. Of als dat niet kan een andere vorm om het te uiten. We zijn nu in deze tijd met zijn allen meer uit balans gebracht. Daarom is het extra belangrijk om aandacht te hebben voor dingen die jou weer in balans kunnen brengen.”
Digna en Janny schreven een stuk voor op de website over de corona-crisis en omgaan met verlies. Om zo de medewerkers een steuntje in de rug te geven om in gesprek te gaan hierover. Tijdens de eerste corona-golf hebben de geestelijk verzorgers vooral medewerkers gesteund en handvatten én materialen gegeven om met geestelijke verzorging wat te doen. Persoonlijk contact met cliënten vond toen plaats via beeldbellen.
Veel activiteiten van de geestelijk verzorgers moesten een andere vorm krijgen door de coronacrisis. “Dat begon met de paasviering,” zegt Digna, “we hebben op de intranetten van de organisaties een document geplaatst waarin we alternatieven aanreikten voor deze viering in corona-tijd. Met Pinksteren verstuurden we een pinkstergroet naar de woningen in de vorm van een kleurplaat. In Zeeuws-Vlaanderen konden we de bewoners een muzikale pinkstergroet komen brengen vanuit de tuin. Dat deden we samen met de lokale kerken. Daarna kwam de bedevaart in juni. Dat werd een digitale bedevaart in de vorm van een beeldverhaal.”
Janny: “Onze belevingsvieringen voor mensen met ernstige verstandelijke beperkingen, gaan nog steeds niet door vanwege de anderhalve meter-maatregel. Het gaat in die vieringen om zintuigelijke beleving: alles wat je kunt ruiken, voelen, proeven, horen. Ze gaan over ‘warme thema’s’, zoals geborgenheid, samen zijn, liefde, natuur en de beleving van seizoenen. Als vervanging hebben we materialen en draaiboeken ter beschikking gesteld zodat de groepen die vieringen zelf kunnen doen.”
De jaarlijkse herdenkingsbijeenkomsten in november, werden ook aangepast. Janny: “De overledenen van het afgelopen jaar worden herdacht in deze bijeenkomsten door het noemen van hun namen. Daarbij worden normaal gesproken ook de familie uitgenodigd. Dat kon nu niet. Maar het was wel belangrijk om het door te laten gaan.”
Digna: “We hebben als alternatief een herdenkingsfilmpje gemaakt. Op het moment dat wij een kaarsje hebben aangestoken in dat filmpje, dan konden de mensen de namen noemen van degenen die zij missen. En dan zelf een kaars aansteken. We stelden ook een pakketje samen met het programmaboekje, bellenblaas, een link naar het filmpje. Met dat pakketje konden ze zelf met bewoners en familie een nagedachtenis houden.”
De geestelijk verzorgers hopen met alle aangepaste activiteiten en gesprekken de steunbronnen weer in het vizier te brengen. Zodat er meer balans ontstaat in deze voor velen onzekere tijd.
